لباس از سنتھای کھن و آداب و رسوم و نحوه معیشت و فرھنگ محلی و باورھای مذھبی حکایت می کند که در این بخش از مجله پین وین به آن می پردازیم.

در نگرشی به نحوه لباس پوشیدن زنان ایرانی نگاھی داشتیم به لباس ھای زنان کرد کردستان و کرمانشاه و بانوان گیلانی. اینک به چند نقطه دیگر سرمی کشیم و نحوه لباس پوشیدن زنان آن مناطق را که یادگاری از سنتھای کھن و نشانه ھایی از آداب، رسوم، نحوه معیشت و فرھنگ محلی و باورھای مذھبی آنھا دارد موردنظر قرار می دھیم.

 پوشاک زنان کردستان زنان این سامان دارای یازده تکه پوشش اساسی ھستند: کفش، شلوار،زیرپیراھن، جلیقه، قبا، یل، دستمال سه گوش زینتی، عمامه و روسری.

▪ کفش زنان کرد از نیم تاج الوان یا چرم خام با طرحی ساده و نوک پنجهای و اندکی نوک برگشته است. رویه کفش را معمولا با نخھای الوان ابریشمی نقش بندی و گلدوزی شده تھیه میکنند.

▪ شلوار، دارای دو ساقه و یک میان ساق پھن چھار گوش است. کمر این نوع شلوار لیفه دار است. دمپای ساقھا نیز به صورت لیفه میباشد که به وسیله بندی در حدود مچ پا جمع میشود.

▪ زنان کرد زیرپیراھن یا زیرپوش را معمولا از چلوار تھیه میکنند. این زیرپوش ساده و بلند است که تا به پشت پا میرسد. آستین آن برشی معمولی است و در مچ دست با دکمه بسته میشود.

▪ پیراھن زنان کرد تمام قد بلند است. از زیر بغل، مخروطی شکل به طرف پایین ادامه دارد. این نوع پیراھنھا به وسیله پولکدوزی و یراقدوزی تزیین شده اند. جلیقه بانوان کرد از مخملھای الوان تھیه میشود. این جلیقه ھا معمولا دارای یراقھا و نوارھای پھن ھستند و با سکهھا و زیورھای طلا ونقره تزیین یافته اند.

▪ قبای زنان کرد مانند پیراھن آنھا تمام قد بلند است. به طوری که تا پشت پایشان ادامه دارد و از روی پیراھن پوشیده میشود. در محل اتصال یقه دکمه قیطانی دوخته میشود که یقه را به ھم پیوند میدھد.

▪ دستمال زینتی زنان کرد پارچه ای است از جنس توری و سه گوش که از رنگھای مختلف انتخاب میشود.

▪ عمامه زنان کرد از دو قسمت تشکیل یافته است: 1ـ کلاه کوتاه یا کلگی مسطح و پولکدوزی شده 2ـ مقداری پارچه مشکی لوله شده.▪ سربند زنان کرد معمولا از چندین تکه پارچه ھای ابریشمی به نام کلاغی با زمینه ھای سیاه و گلھای زرد و سفید تشکیل میشود.

● پوشاک کردھای شمال خراسان در استان خراسان، کردھا از اطراف کلات تا غرب بجنورد سکونت یافته اند. کردھای این ناحیه از دو ایل بزرگ به نام ھای زعفرانلو و شادلو تشکیل شده اند، که ھریک ازآنھا نیز دارای طوایف جداگانه ای می باشند. شادلوھا در بجنورد و زعفرانلوھا در قوچان سکونت دارند.اساس و پایه پوشاک این دو ایل یکسان و ھماھنگ می باشد ولی پس از طی زمان بعضی از آنھا دستخوش دگرگونی شده اند به عنوان مثال شادلوھا در اثر معاشرت با شھرنشینان دارای پوشاکی ساده تر از دیگر نواحی شده اند. لذا به علت اصالتی که در لباسھای زعفرانلوھا مشاھده می شود لباسھای آنھا به عنوان مبنای بررسی لباس کردھای نواحی شمال خراسان انتخاب شده است.

پوشاک بانوان کرد مناطق شمال خراسان مجموعاً 8 تکه می باشند که مشخصات آنھا به قرارزیر است:

1 کفش بانوان کرد شمال خراساناین کفش در بین مردم این ناحیه به کومخ معروف است. جنس آن تیماج الوان به خصوص سبز است. شکل ظاھری کفش شبیه نعلین نوک برگشته می باشد و رویه و کناره ھای کفش را با نخھای ابریشمی رنگی رودوزی و گلدوزی می نمایند.

2 جوراب بانوان کرد شمال خراسان :جنس این جورابھا معمولا پشم گوسفند است و دارای ساقه ھای کوتاھی می باشد که تا وسط ساق پا می رسد. گفتنی است که این جوراب ھا توسط بانوان این ناحیه با نقش و نگاره ھای زیبایی بافته می شود.

3 وجه تمایز لباسھای بانوان این ناحیه با دیگر نواحیبانوان کرد شمال خراسان شلیته بر تن می نمایند .بانوان این ناحیه بر خلاف دیگر نواحی کرد نشین که از پیراھن استفاده می کنند از دامن ھای پرچین موسوم به شلیته به ھمراه یک پیراھن نه چندان بلند استفاده می کنند. این دامنھا تا نواحی زانو می رسد که این اندازه برای بانوان سن بالا کمی بلندتر می شود.شلیته حدود 10 تا 12 متر پارچه الوان گلدار می باشد که معمولا تا 1,3 قد دامن از پایین را زری دوزی و نواردوزی می نمایند. معمولا پیراھن که بااین دامن پوشیده می شود روی دامن را تا حدودی می گیرد.

4 پیراھن بانوان کرد شمال خراسان پیراھن بانوان این ناحیه تا حدود کمر میرسد که در امتداد آن چند رج نوار تزئینی افقی چین دار نیز دوخته می شود. پارچه این پیراھن ھا معمولا ازنوع گلدار انتخاب می شود و بطور کلی تزئینات فراوانی روی آن انجام می شود. از جمله این که قسمت پیش سینه را با نوارھای افقی و عمودی تزئین کرده و سردستھا (مچھا) نیز دارای نواردوزی زری می باشد یقه این پیراھن دارای چاکھایی از دو طرف می باشد.

5 جلیقه بانوان کرد شمال خراسان ھمانند سایر مناطق کردنشین می باشد و مظھر اصالت لباس ھای کرد این ناحیه جلیقه آن می باشد. لذا مانند دیگر مناطق کردنشین آن را از مخمل الوان انتخاب کرده و روی آن تزئینات فراوان اعم از سکه دوزی یا یراق دوزی و یا نواردوزی انجام می شود.

6 روسری بانوان کرد شمال خراسان پارچه آن گلدار و الوان می باشد که زمینه آن روشن و نقش و نگارھای الوان زیبایی دارد . ابعادآن که چھارگوش می باشد ھر ضلع یک مترو 25سانت است قبل از استفاده آن دوطرف آن را ریشه می دھند و به صورت سه گوش تا کرده وروی سر گذاشته ویک گوشه آن را به داخل سربند برده و گره می زنند.

7 سربند بانوان کرد شمال خراسان ھمان پارچه کلاغه ای معروف است که در دیگر نواحی کرد نشین نیز استفاده می شود.

8 چادر بانوان کرد شمال خراسان یک پارچه مربع شکل به ابعاد 2×2 می باشد که در ھر ضلع آن را دو رج با فاصله نواردوزی و ریشه دوزی می کنند. رنگ این چادر ھمیشه مشکی انتخاب می شود.

برای مطالعه ادامه مطلب "اینجا" کلیک کنید.