پوشاک بانوان کرد
منطقه کُردستان که مرکز آن سنندج می باشد درغرب ایران درمیان آذربایجان ، ھمدان و باختران واقع شده است . این ناحیه از کشورمان دارای فرھنگی بسیار غنی می باشد که نمود آن در صنایع دستی ، موسیقی، شعر وادبیات و لباس این اقوام مشھود است .پوشاک بانوان این منطقه پوشاکی خاص است که با تزئینات و ھنرھای دستی بانوان کرد همراه است.
پوشاک بانوان کُرد شامل:کفش بانوان کرد معمولا ازجنس تیماج الوان یا چرم خاص می باشد وطرحان بسیار ساده است با این مشخصه که نوک آن کمی به سمت بالا برگشته است که معمولا روی آن را نقش بندی کرده وبا نخھای الوان ابریشمی به روش گل دوزی تزئین می کند.
شلوار بانوان کرد جنس این شلوارھا معمولا از ساتن رنگی یا تافته می باشد که قسمت بالای آن را حدود 20 سانتی متر از پارچه چلوار سفید ساده انتخاب میکنند. درناحیه کمر ومچ پا این شلوارھا با لیفه بسته می شود و چین می خورد . برای دوخت آن از دو ساق و یک میان ساق پھن چھار گوش استفاده می کنند.
زیر پیراھن بانوان کرد جنس این تکه از لباس معمولا از چلوار انتخاب می شود و دارای برشی ساده و بلند می باشد که تا پشت پا می رسد به ھمین ترتیب آستین آن ھم دارای برشی ساده است و در ناحیه مچ با دکمه بسته می شود . لازم به ذکر است که استفاده از این پیراھن چندین سال است که رواج خودرا ازدست داده است و بانوان کرد از زیر پیراھن ھای رایج در بازار استفاده می کنند.
پیراھن بانوان کرد از جنس ابریشم الوان می باشد که طرح و رنگ آن بستگی به سلیقه شخصی دارد این پیراھن تمام قد وبلند می باشد ، دارای یقه گرد است واز زیر بغل مخروطی شکل به سمت پایین پھن می شود . نوع آستین آن آستین سنبوسه دار می باشد . این نوع آستین در ناحیه مچ دارای زائده ای ذوزنقه شکل یا لوزی شکل است که درحالت عادی بر روی مچ یا مچ آستین کت بسته می شود ودر مراسم جشن و پایکوبی آن را باز می کنند که به عنوان دستمالی در رقص از آن استفاده می کنند. بلندی این زائده به اندازه ای است که درحالت ایستاده برروی زمین کشیده نشود. پیراھن بانوان این ناحیه دارای تزئینات پولک دوزی می باشد و پولک ھای آرایشی معمولا از جنس فلز می باشد وبه شکل دایره انتخاب می شود و معمولا ازحدود زیر سینه تا پای دامن به پھنای سینه مزین به این نوع پولک می باشد، بعلاوه روی سینه ھم ازھمین نوع پولک ولی در اندازهکوچکتر برای تزئین به نقش دلخواه استفاده می کنند و گاھی دور لبه سنبوسه را ھم پولک دوزی می کنند. البته بطورکلی انتخاب رنگ و نقش پارچه ، ھمینطور انتخاب رنگ و فرم پولک و نقش دوخت آن یک امر کاملا سلیقه ای است که از تنوع زیادی برخوردار است .
جلیقه بانوان کرد جنس آن از مخمل الوان می باشد و دارای یراق ھای پھن است و اکثر این یراقھا به رنگ طلایی انتخاب می شود و برای تزئین آن از نوار و پولک ھای فراوان استفاده می کنند در قدیم مرسوم بود که دو طرف جلوی جلیقه را از بالا تا پایین سکه طلا و گاھی نقره دوخته اما به دلیل سنگین شدن و پر ھزینه شدن این نوع جلیقه درحال حاضر بیشتر تزئینات روی آن با پولک انجام می شود
قبای بانوان کرد جنس این نوع قبا از زری و با طرحھای متنوع گلدار است که اغلب رنگھای متنوعی درآن دیده می شود. این قسمت از لباس نیز ھمانند پیراھن بلند می باشد ومعمولا ھم قد پیراھن انتخاب می شود . بانوان کرد قبا را روی پیراھن خود می پوشند و درناحیه یقه با دکمه و قیطان دوطرف قبا بھم وصل می شود و به غیر از این دکمه، قبا دکمهء دیگری ندارد و تا پایین باز می باشد بعلاوه در دو طرف دامن چاک نیز دیده میشود و ازکمر به پایین دردوطرف جیب به صورت کیسه ای در پھلو ھا دوخته می شود در آستر قبا معمولا حاشیه ای سه سانتی متری و مشکی دوخته می شود که ازاطراف یقه شروع می شود و تا پای دامن ودور دامن قبا .آستین قبا معمولی وساده است و دارای برگردانی بر مج آن است و برش جلویی قبا به نحوی است که درلبه دامن از ھم دور می ماند . البته بانوان کرد استان کردستان گاھی به جای قبا ازکت ( نوع کوتاھتر قبا ) و یا یل استفاده میکنند ، اما آنچه مرسوم است و درلباسھای کاملا سنتی دیده می شود استفاده ازقبا می باشد.
دستمال سه گوش تزئینی ( لچک) این دستمال ازجنس توراست ورنگھای مختلفی دارد که معمولا متناسب با رنگ پیراھن انتخاب می شود این تور را به شکل سه گوش بریده و لبه ھای آن را پولک دوزی یا منجوق دوزی می کنند گاھی روی آن را با نقوش ھندسی تزئین می کنند که اکثرا ازنخ گلابتون برای تزئین روی آن استفاده می شود. دوگوشه این مثلث به صورت نواری توری به بلندای یک متر می باشد که این دوگوشه بھم درجلو گره می خورد وبعد از اینکه یک دور از زیر و روی ھم رد کردند به پشت سر انداخته می شود این لچک ، ھم می تواند روی سر انداخته شود وھم روی شانه .
عمامه بانوان کرداین نوع عمامه ازدو قسمت تشکیل شده است :کلاھی کوتاه با کلگی مسطح و پولک دوزی شده. مقداری پارچه مشکی لوله شده که به روی بدنه کلاه پیچیده شده و با سنجاقھای بلند ته گرد بھم وصل می شوند و دنباله این پارچه لوله شده در پشت سر ازآن می آویزد.اطراف آن را نیز با زیورھای گوناگون آرایش می دھند و برای اینکه عمامه درست برسر قرار گیرد و نیافتد رشته ھایی از زیور را از زیر چانه می گذارند وبه پھلوی عمامه وصل میکنند . البته استفاده ازاین نوع عمامه دیگر رایج نمی باشد و بانوان کرد به جای استفاده از آن از دستمال ھای مشھوری به نام کلاغه ای استفاده می کنند.
روسری یا سربند بانوان کُردجنس این نوع روسری ابریشم می باشد که زمینه آن سیاه با گلھای زرد وسفید است به این نوع روسری ، روسری کلاغه ای ھم گفته می شود و طرز بستن آن برسر بستگی به سلیقه وآرایش بانوان این منطقه دارد.