نور مناسب در اتاق
نور یکی از نیازھای حیاتی در زندگی روزمره ماست از این رو ھنگام طراحی دکوراسیون یک خانه یا حتی پیشتر در ھنگام ساخت آن، باید مورد توجه خاص معمار و سپس دکوراتور ھر خانه قرار گیرد. از آنجا که بسیاری از ماشانس دخالت در نقشه اولیه ساختمان و ساختن خانه ای با ویژگی ھای مورد نظر خود را نداریم پس در مرحله طراحی داخلی و دکوراسیون اتاق میتوانیم به این امر بپردازیم و کاستی ھای احتمالی موجود در میزان نورگیری اتاق را جبران کنیم.
نورپردازی در ھر اتاق باید متناسب با ویژگی ھای معماری آن و نحوه قرارگیری اتاق باشد و ضمن تأمین نور مورد نیاز باید با سبک دکوراسیون اتاق نیز ھماھنگ باشد. یک نورپردازی خوب بیش از ھر چیز به میزان نورگیری اتاق در روز مرتبط است تا دست کم نور مورد نیاز در طول روز را باترکیبی از نور طبیعی و در صورت نیاز مصنوعی تأمین کند.ھر یک از اتاق ھای یک خانه از طریق پنجره میزانی از نور طبیعی را دریافت می کنند، اما این امر به آن معنا نیست که از نور کافی در طول روزبرخوردارند. با توجه به کاربردھای مورد نظر یک اتاق و ھمچنین مقدار نورطبیعی که به اتاق راه می یابد ممکن است کیفیت و کمیت این نور کافی نباشد. این کیفیت و کمیت به نحوه قرارگیری یک خانه و سپس ھر یک ازاتاق ھا، اندازه و فرم اتاق، ابعاد آن و تعداد پنجره ھا و آنچه در برابر پنجره قرار دارد، بستگی دارند.
نحوه قرارگیری اتاق به معنای جھتی است که پنجره ھای اتاق رو به آن دارند. به طور کلی در نیمکره شمالی نوری که از پنجره ھای شمالی به داخل یک اتاق می تابد سفیدتر و کم حرارت تر و ھمچنین یکنواخت تر از نوری است که از پنجره ھای جنوبی به درون می تابد. نور شمالی تأثیرکمتری بر روی رنگ ھا می گذارد و در حضور این نور رنگ ھا واقعی تر دیده می شوند. اما نور جنوبی که زرد رنگ تر است رنگ ھا را گرم تر از آنچه ھستند نشان می دھد و کنتراست ھای شدیدی از نور و سایه در یک اتاق پدید می آورد. این ویژگی ھا در نیمکره جنوبی برعکس خواھند بود. ھمچنین اندازه و فرم یک اتاق نیز میزان نورگیری طبیعی آن را تحت تأثیر قرار می دھد. چنان که به راحتی می توان مجسم کرد یک اتاق کوچک به نور کمتری نسبت به یک اتاق بزرگ نیاز دارد. فرم اتاق و تعداد و اندازه پنجره ھا نیز در این امر تأثیرگذار ھستند.
مثلا اگر در یک اتاق مستطیل شکل، پنجره ھا در عرض اتاق قرار گرفته باشند اتاق از نور کمتری نسبت به اتاقی که پنجره ھایش در طول آن قراردارند بھره مند خواھد بود و به ھمین ترتیب اگر بیرون از پنجره ھا مانعی برای عبور نور نباشد میزان نور دریافتی با زمانی که ساختمان دیگری و یا یک درخت در برابر پنجره قرار دارد متفاوت خواھد بود.میزان نور طبیعی یک اتاق را در واقع می توان نقطه آغاز طراحی یک نورپردازی مناسب برای آن دانست. ھنگام طراحی یک نورپردازی در فضای اتاقی مشخص ابتدا کاربردھای اتاق را در نظر بگیرید. اگر اتاق فضای نسبتاً بزرگی دارد و احتمال می رود برای مصارف گوناگون از قبیل خواندن ومطالعه، استراحت و تماشای تلویزیون مورد استفاده قرار گیرد باید نورپردازی به نحوی باشد که برای ھر یک از این فعالیت ھا میزان نور مناسب دراتاق تأمین شود و ھمچنین در ھر اتاق ویژگی ھای دکوراتیو را نیز می توان با استفاده از نورپردازی پر رنگ تر و دیدنی تر ساخت. ضمن آن که ھرسبک دکوراسیونی نیز نوع خاصی از نورپردازی را می طلبد.
رنگ دیوارھا در یک اتاق نیز می توانند تأثیر چشمگیری بر روی نورفضا ایجاد کنند. دیوارھایی که رنگ روشن دارند با انعکاس نور از سطحشان فضا راروشن تر نشان می دھند حال آن که دیوارھای تیره نور را جذب می کنند و فضا را کم نورتر نشان می دھند.سقف ھای سفید مانند یک صفحه بزرگ منعکس کننده نور عمل می کنند و نور طبیعی یا مصنوعی موجود را از خود انعکاس می دھند و به فضای اتاق می تابانند. رنگ ھای نیمه گرم چرخه رنگ (مانند زردھا و انواع کرم) می توانند سردی نور شمالی را بگیرند و به عکس رنگ ھای سرد (مانندآبی ھا و سبزھا) از تندی آفتاب جنوبی می کاھند. ھمچنین جنس و رنگ پرده ھا بر روی نوری که از آنھا عبور می کند تأثیر می گذارند و با انعکاس کردن نور به نوبه خود بر روی سایر اجزا و اشیا اتاق نیز تأثیر می گذارند
.به طور کلی ھر اتاق به سه نوع نورپردازی نیازمند است: نورپردازی عمومی یا نور پس زمینه، نورپردازی کانونی، و نورپردازی دکوراتیو.
نورپردازی عمومی یا پس زمینه در واقع مبنای طراحی نورپردازی یک اتاق است. از این نورپردازی برای جبران کمبود نور طبیعی چه در طول روز و چه در شب استفاده می شود. این نور کلی اغلب از طریق چراغ ھای سقفی تـأمین می شود. اما ممکن است از ترکیبی از منابع مختلف نوری درنقاط گوناگون یک اتاق نیز تأمین شده باشد مانند آباژورھای پایه بلند روی زمین یا آباژورھای رومیزی و چراغ ھای دیواری. نور حاصل از نورپردازی عمومی ممکن است درخشان و مستقیم و یا مات و غیرمستقیم باشد. اما آنچه مھم است این که این نور نباید سایه دار باشد و باید به نحوی تأمین شود که در ھیچ بخشی از اتاق سایه نیفتد.
نورپردازی کانونی، نوری در جھت خاص تولید می کند و نقطه خاصی از اتاق را روشن می سازد. مثلا با استفاده از یک نورپردازی کانونی می توان مبلی را که محل مطالعه در اتاق است روشن تر کرد و یا به بخشی از آشپزخانه که محل آماده سازی مواد غذایی است نور بیشتری بخشید. این نوع نورپردازی در اطراف محل روشن شده سایه ایجاد می کند. اغلب نور مورد نیاز برای این نوع نورپردازی از چراغ ھایی که بر روی بازوھای متحرک نصب شده اند تأمین می شود؛این نور مکملی برای نور عمومی در یک فضا است.
نورپردازی دکوراتیو به ھر نوع نوری که یک شی یا ناحیه از اتاق را به جھات زیباسازی و به لحاظ دکوراتیو، و نه از جنبه کاربردی روشن کرده باشداطلاق می شود. این نوع نورپردازی برای جلب توجه بیننده به ویژگی ھای دکوری در یک اتاق و اشیاء ھنری موجود در آن مورد استفاده قرار میگیرد، مانند به نمایش گذاشتن اشیای زینتی چیده شده در یک بوفه و یا یک تابلوی خاص نصب شده به دیوار و یا ویژگی ھای معماری یک اتاق؛نوری که برای این منظور به کار می گیریم باید حداقل سه برابر نور عمومی اتاق باشد. نور حاصل از چراغ ھالوژن به خصوص اگر بر روی بازوھای متحرک نصب شده باشند برای این منظور مناسب است.
برای یک نورپردازی کامل در یک اتاق باید ھر سه نوع نور پردازی را در آن داشته باشیم.با استفاده از نورپردازی صحیح حتی می توان با ایجاد حقه ھای بصری بر روی ابعاد یک اتاق و یا ویژگی ھای معماری خاص آن نیز تأثیر گذاشت.