تا به حال به این اندیشیده اید که بستنی ،این لیسیدنی پرطرفدار دارای چه تاریخچه ای بوده و در کجا و توسط چه کسی ساخته شده است ؟ برای یافتن جواب این سوال و آشنایی با بهترین بستنی فروشی های قزوین ،با پین وین همراه شوید.

تاریخچه و معرفی بستنی :

بستنی به احتمال زیاد نوع تحول یافته نوشیدنی های یخ زده است . هزاران سال است که آب یخ زده در آسیا به مصرف خوراکی میرسد. مصرف مواد لبنی یخ زده ،اولین بار در ادبیات چین باستان دیده شده است که قدت این منابع به قرن دوازدهم برمیگردد.

در قرن چهارم قبل از میلاد اسکندر کبیر به نوشیدنی های یخ زده یا به اصطلاح امروز (تگرگی ) عاقه فراوانی داشته و در مدارم باستانی نیز دیده شده که در سال 62 قبل از میلاد، نرون امپراتور روم گروه هایی را به کوهستانهای آپنین می فرستاد تا برایش یخ و برف بیاورند ، سپس آنرا با شربت ، پوره میوه یا عسل مخلوط کرده و میخورد.

بیش از هزار سال بعد مارکوپلو از خاور دور با یک رسپی شبیه به آنچه که امروزه به آن بستنی میوه ای میگوند ، به اروپا بازگشت .مورخان تخمین میزنند که این دستور در قرن 16م به بستنی تبدیل شده است.

فرانسه در سال 1553 توسط کاترین دو مدیسی ایتالیایی همسر هنری دوم فرانسه ، به کشور دسرهای یخ زده معروف شد اما تا سال 1660 بستنی در دسترس عموم مردم قرار نگرفته بود. در سال 1660 کافه پروکوپ توسط یک ایتالیایی به نام کوتلی در پاریس افتتاخ شد که در آن انواع یخ های طعمدار و خامه یخ زده یا همان بستنی ،تولید وعرضه میشد. پس از آن دسرهای یخی راه خوند را به آمریکا بازکردند و در سال 1700 میلادی ،فرماندار مریلند از مهمانان خود با بستنی پذیرایی کرد.

* تاریخچه بستنی در ایران :

در امپراتوری ایران ،مردم افشره آب انگور را روی مقداری برف در کاسه ای می ریختند و آنرا به عنوان دسر ، مخصوصا هنگام گرمی هوا مصرف میکرده اند. برف از زیرزمین های سردی به نام یخچال ،یا از برف باقی مانده روی کوه های اطراف پایتخت تابستانه، هگمتانه برداشت میشده است .

شاید میتوان گفت تاریخچه تولید بستنی در ایران به حدود 60سال پیش برگردد، اما در دهه های 30 و 40 بود که بستنی فروش ها برای خود اسم و رسمی پدا کردند.

در سالهای اولیه تولید بستنی ،شکر و شیر و ثعل را در استوانه های فلزی که در بشکه های پوبی قرار داشت، می ریختند و اطراف استوانه های فلزی را بانمک و یخ می پوشاندند.یخ و نمک باعث میشد دما به حدود 30درجه سانتی گراد زیر صفر برسد.بعد از آن ،قطعات یخ بسته اطراف استوانه فلز را جدا میکردند ،آن هم توسط پارو ،این کار باعث میشد تا تمام محتویات استوانه سفت شود. با این روش ،تهیه بستنی حدود هشت ساعت طول میکشید و حدود 20 کیلو بستنی آماده میشد.

در کتاب " مردم دوران مشروطه " آمده است :

فردی به نام کریم باستانی ملقب به کریم یخ فروش پسر جوانی از شهر ری در بازار آن زمان ،بساط یخ فروشی داشت.

در اواسط درگیریهای دوران مشروطیت کریم باستانی برای جلب توجه مشتری اقدام به پخش  "یخ دربهشت" نمود ، و در همین دوران و برای اولین بار ،با مخلوط کردن شر و تخم مرغ وگلاب و شیره ملایر ، اولین بستنی تاریخ بشریت را ساخت ، که مورد استقبال اهالی بازار و همسر سیر انگلیس در ایران قرار گرفت.

مغازه ای در همان حوالی توسط سفیر انگلیس به کریم اهدا شد ، که بر سر در آن به زبان انگلیسی اسم و فامیل کریم باستانی نوشته شده بود: (Bastani)

که ایرانی ها به اشتباه آنرا بستنی میخواندند. در زمان افتتاح فروشگاه سفیر انگلیس گفت : ما به احترام کریم اسم محصول را (آیس کریم ) میگذاریم و نام انگلیسی بستنی هم در تاریخ ثبت گردید.میرزا حسن خان مستوفی الممالک ، در کتاب خاطراتش مینویسد :

کریم باستانی لیسیدنی ساخته است که از سداب های یزد سردتر ، از لب یار شیرینتر و از پنبه خراسان نرم تر است. سالها بعد کریم با یکی از کارمندان سفارت انگلیس به نام الیزابت بسکین ازدواج کرد ، سپس به انگلستان و بعد به امریکا مهاجرت کرد.در حال حاضربستنی بسکین رابینز از معروفترین برند های بستنی در جهان است.

*تاریخچه ورود دستگاه های بستنی سازی به ایران:

اما تاریخچه ورود دستگاه های بستنی سازی به ایران بهخ اواخر دهه 40 برمیگردد. آن موقع در کنار بستنی ، فالوده نیز درست میکردند.

در اواخر دهه 40 که دستگاه های بستنی ساز وارد کشور شد ،شرکت سازنده این دستگاه های بستنی ساز به هر یک ز بستنی فروش های معروف تهران ،یک دستگاه بستنی ساز هدیه داد ،اما در این میان یکی از بستنی فروشی های بسیار قدیمی به نام اکبر مشدی که هنوز هم قدیمی ترها بسیتر از او یاد میکنند، زیر بار استفاده از این دستگاه ها نرفت.

*بستنی های پرطرفدار در دنیا :

بستنی گلاتو در کشور ایتالیا : بستنی ای با بافت نرم و لطیف که خیلی ها آنرا به عنوان خوشمزه ترین بستنی دنیا میشناسند.گردشگران با رفتن به ایتالیا ،سراغ بستنی گلاتو ،بستنی خاص این کشور را میگیرند که نسبت به بستنی های معمولی چربی کمتری دارد و نرم وشیرین تر است.

بستنی دون دورما در کشور ترکیه : دون دورما بستنی خاص کشور ترکیه است .این بستنی قابلیت کشسانی و  چسبندگی زیادی دارد و به این راحتی ها آب نمیشود و بیشتر شبیه به آدامس است. بستنی دون دورما که از ترکیب ثعلب و مصطک تهیه میشود بسیار حجیم و کشدار است.

بستنی کولفی در کشور هند : در خیابان های گرم هند یکی از بهترین راه های خنک شدن ، بستنی کولفی بستنی سنتی و اصیل هندی است . این بستنی آنقدر بادام و پسته دارد که مثل بمب انرژی با خوردن آن دیگر یک لحظه هم سرجای خود بندنمیشوید. بستنی کولفی ترکیبی از ادویه ها ، مغزهاو میوه هاست و طعم های مختلفی دارد پس هم خوشمزه است و هم مقوی .

فالوده / پالوده در کشور ایران :در نقاط دیگر دنا این دسر و خوراکی خوشمزه که از نشاسته برنج تهیه میشود را یکی از زیر مجموعه های بستنی در نظر میگیرند.

معمولا دو نوع فالوده وجود دارد :فالوده ا پالوده کرمانی /یزدی و فالوده شیراز .فالوده تازه با آب لیموی تالزه و شهد آلبالو و شربت توت فرنگب سرو میشود که  میل کردن آن در گرمای تابستان بسیار لذت بخش است.

 *بهترین بستنی فروشی های قزوین :