با توجه به اینکه کارکنان مراقبتهای بهداشتی و درمانی درخط اول مبارزه با بیماریهای عفونی و بیماری کووید۱۹ میباشند، اولین کسانی هستند که در معرض آلودگی به این ویروس قرار میگیرند.

یافته های یک مطالعه نشان میدهد که نسبت درصدی میزان آلودگی کارکنان مراقبتهای پزشکی در طی شیوع بیماری کووید19 ،3.8 درصد میباشد که البته دلیل اصلی این درصد بالای آلودگی کارکنان پزشکی، تماسهای محافظت نشده با بیماران آلوده در ابتدای شیوع بیماری کووید19 گزارش شده است.

بر اساس نتایج به دست آمده از مطالعات قبلی که در زمان انتشار بیماری سارس و ابولا به دست آمده است، کارکنان مراقبت های بهداشتی و درمانی از برخی از اختلالات روانشناختی مضر همچون اضطراب، ترس و استرس برچسب زنی رنج میبرند که میتواند کیفیت فعالیت و خدمات رسانی آنها را به شدت تحت تاثیر قرار دهد.

از طرفی کادر درمانی میبایست لباسهای محافظتی سنگین و ماسک 95-N بپوشند که باعث ایجاد محدودیت حرکتی و سختی کار جهت انجام روشها و اعمال پزشکی در مقایسه با شرایط طبیعی میگردد. تمامی این فاکتورها و همچنین خطر آلوده شدن و آلوده کردن دیگران خطر بروز اختلالات روانشناختی را در بین کارکنان پزشکی افزایش میدهد .

نتایج تحقیق Koh که در طی اپیدمی بیماری سارس در سنگاپور انجام شده نشان میدهد بیش از نیمی از کارکنان خدمات بهداشتی و درمانی افزایش سطح استرس کار به میزان 11 %و فشار کار به میزان %19 را گزارش کرده اند.در تحقیق دیگر که در اپیدمی سارس در هنک کنگ نجام شده کادر درمان از درجه اضطراب بیشتری بعد از تماس مستقیم با بیماران آلوده شده به سارس رنج میبردند.

 با توجه به سطح گستردگی شیوع بیماری کووید19 در سطح جهان و میزان تلفات ناشی از این بیماری، کادر درمان به دلیل قرارگیری در خط اول مقابله با این بیماری امکان بیشتری نسبت به سایرین در معرض بروز اختلالات روانشناختی و اضطراب قرار دارند. در یک مطالعه مقطعی که بر روی پرسنل پزشکی در کشور چین در طی انتشار کووید19در دهم فوریه تا بیستم فوریه  انجام شده نشان میدهد که پرسنلی که در تماس مستقیم با بیماران آلوده به کووید19 هستند نسبت به افرادی که در تماس مستقیم با این بیماران نیستند دارای شاخص اضطرابی بیشتری هستند. همچنین میزان شاخص اضطراب در پرسنل پزشکی شهرهای آلوده (مثل شهر ووهان) نسبت به کادر درمان سایر شهرها بیشتر است. در یک بررسی دیگر که بر روی پزشکان و پرستاران بیمارستانی در ووهان چین در طی انتشار بیماری کووید19 انجام شده نشان میدهد که کارکنان مراقبت های پزشکی درجه بالایی از علائم افسردگی ، اضطراب، بی خوابی و دردمندی  را تجربه میکنند.

نکته قابل تامل اینکه بر اساس نتایج به دست آمده از این تحقیق خانمها و افراد در تماس مستقیم با بیماران آلوده به کووید19 میزان بالاتری از علائم روانشناختی ذکر شده را گزارش کرده اند. بنابراین بر اساس نتایج مطالعات ارائه شده به نظر میرسد رسیدگی و حفظ سلامت روان کادر درمان در طی مواجه با بیمارن عفونی مسری و همچنین بیماری کووید19 از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.

سلامت روان اعضای خانواده کادر  درمان:

بر اساس شواهد موجود اعضای خانواده کادر درمان از جمله افراد در معرض خطر در ارتباط با بروز اختلالات روانشناختی قرار دارند. شرایط حاد مبارزه با کووید19 یکی ازعوامل ایجاد کننده و بروز اختلالات روانشناختی مهم از جمله استرس، اضطراب و نشانه های افسردگی در بین اعضای خانواده کادر درمان میباشد یکی از دلایل بروز این اختلالات روانشناختی این است که اعضای خانواده نمیتوانند با عزیزانشان که در مراکز بهداشتی و درمانی فعالیت دارند در تماس باشند. زیرا ممکن است کادر درمان تجربه ترس را به دلیل انتشار ویروس به اعضای خانواده خود نشان داده و نگرانی شدیدی را در مورد انتقال بیماری به اعضای خانوده خود تجربه نمایند.

از طرفی اعضای خانواده کادر درمانی نیز ممکن است به نوعی اختلالات روانشناختی مشابه ای را در ارتباط با ترس از آلوده شدن اعضای خانواده به ویروس کووید19 توسط عزیزانشان که در مراکز مراقبتهای بهداشتی و درمانی مشغول به فعالیت هستند تجربه نمایند.

گرچه مطالعات انجام شده در این زمینه بسیار محدود است اما نتایج یک مطالعه مقطعی که سلامت روان اعضای خانواده پرسنل یک بیمارستان در کشور چین طی انتشار بیماری کووید19 در دهم تا بیستم فوریه 2121 انجام شده بدین صورت میباشد )99 .)در این تحقیق که تعداد 122 فرد مشارکت داشتهاند میزان شیوع شاخص اضطراب در بین این افراد و نیز نشانه های افسردگی بسیار بالا بوده است.

  بر این اساس باید توجه ویژه ای به وضیعت بهداشت روان اعضای خانواده کادر درمان نمود که مستعد بروز اختلالات روانشناختی در طی همه گیری بیماریهای عفونی و به ویژه بیماری کووید19 میباشند که قدرت سرایت بسیار بالایی دارد. شایان ذکر میباشد این افراد در این شرایط پرمخاطره فعلی ممکن است کمتر مورد توجه قرار گیرند.

 انتشار کووید19 به دلیل سرعت انتقال آن که از ویژگی های این ویروس است باعث ایجاد یک وضیعت اورژانس در بهداشت جهانی در کمتر از چند ماه در سراسر کشورهای جهان شده است. این بیماری واگیردار نه تنها سبب نگرانی هایی در ارتباط با سلامت جسمی همگانی شده بلکه سبب بروز تعدادی از بیماریهای روانشناختی نیز میشود. در این شرایط، حفظ وضعیت سلامت روان افراد ضروری است زیرا مردم در قسمتهای مختلف جامعه ممکن است محرک های استرس زایی در طول انتشار کووید19 تجربه نمایند. از ای نرو در وضیعت پرمخاطره فعلی، شناسایی افراد مستعد اختلالات روانشناختی در سطوح مختلف جامعه که سلامت روان آنها ممکن است به خطر افتد امری ضروری بوده تا با راهکارها و تکنیک های مناسب روانشناختی بتوان سلامت روان افراد را حفظ نمود.

منبع :1. Zhu H, Wei L, Niu P. The novel coronavirus outbreak in Wuhan, China. Global health research and policy. 2020;5:6.